အဆွေခင်ပွန်းတု

—

မိမိက ကောင်းမှုကုသိုလ် ဆောင်ရွက်ရန် မေ့လျှော့နေလျှင် သတိပေး၍ ကောင်းမှုကုသိုလ် ဆောင်ရွက်စေတတ်သူ။
မိမိဥစ္စာကိုပင် သူပိုင်ပစ္စည်းကဲ့သို့ လေလွင့် ပျက်စီးခြင်းမရှိအောင် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် ကူညီပေးတတ်သောသူ။
မိမိ ဘေးဒုက္ခကြုံတွေ့ချိန်တွင် အားကိုးစရာတစ်ခု အနေဖြင့် ကူညီစောင့်ရှောက် ဖေးမ အားပေးတတ်သူ။
မိမိတွင် ပြုဖွယ်ကိစ္စများရှိ၍ ငွေကြေးဥစ္စာ လိုအပ်သည့်အခါ၌ မိမိအလိုရှိသော အတိုင်းအတာထက် သာလွန်၍ ပေးကမ်းချေးငှါးတတ်သူ။

“မေ့လျော့စောင့်လာ၊ ဥစ္စာစောင့်ရှောက်၊ ဘေးရောက်ကိုးကွယ်၊ ပြုဖွယ်ရှိက၊ နှစ်ဆဥစ္စာ၊ ချေးပေးလာသည်၊ လေးဖြာဥပကာရတည်း။”

(ပါထိကဝဂ္ဂပါဠိ – ၁၅၂။)

မကောင်းသော အမှုကို မပြုလုပ်မိစေရန် စေတနာဖြင့် တားမြစ်ပေးသူ၊
ကောင်းသောအမှုကိုသာ ပြုလုပ်တတ်စေရန် ကူညီအားပေး တိုက်တွန်းတတ်သူ၊
မကောင်းသော သတင်းဆိုးများကို ပြောကြားခြင်း မရှိပဲ ကောင်းသော သတင်းများကိုသာ သူတပါး ဝမ်းသာအောင် အကြောင်းကြား လာတတ်သူ၊
ထက်ဘုံနတ်ရွာသို့ သွားမည့် လမ်းကောင်းလမ်းမြတ်ကိုသာ ညွှန်ပြတတ်သူ၊

“မကောင်းမြစ်ထာ၊ ကောင်းရာသွင်းထား၊ မကြားစတောင်း၊ အကြောင်းကြားလာ၊ နတ်ရွာလမ်းပြ၊ ဤလေးဝကား၊ မည်ရအတ္ထက္ခာယီတည်း။”

(ပါထိကဝဂ္ဂပါဠိ – ၁၅၃။)

မိမိထံသို့လာသောအခါတွင် လက်ချည်းသက်သက်သာလာ၍ မိမိထံမှ ပြန်သောအခါဝယ် ဥစ္စာပစ္စည်း များများကို တောင်းရမ်းရယူသွားတတ်သောသူ
သူပိုင်ပစ္စည်းလက်ဆောင် အနည်းငယ်ကိုသာ ပေးပြီး မိမိထံမှ ပစ္စည်းအများအပြားကို ပြန်လည်ရယူသွားတတ်သောသူ
၎င်းဘေးဒုက္ခရောက်သည့် အခါတွင် မိမိထံသို့ အားမနာတမ်း ချည်းကပ်ပြောဆိုတတ်သော်လည်း မိမိဘေးဒုက္ခရောက်သည့်အချိန်တွင် မသိဟန်ဆောင်၍ ရှောင်ထွက်သွားတတ်သောသူ
ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကိုသာကြည့်၍ လာရောက်မှီခို ပေါင်းသင်းတတ်သောသူ

“လက်ချည်းလာ၍၊ ဥစ္စာဆောင်သယ်၊ နည်းငယ်ဖြင့်သာ၊ များစွာလိုရှိ၊ ဘေးထိရောက်ကာ၊ ပြုလာတုံဘိ၊ မိမိအကျိုးငှါ၊ မှီလာပေါင်းယှဥ်၊ လေးယောက်စဥ်ကား၊ အညဒတ္ထဟရတည်း။

မိမိမသိနားမလည်၍ မကောင်းမှုလမ်းမှားကို လွဲမှားစွာပြုလုပ်နေသည်ကိုပင် ကောင်းပါသည်ဟု ပြောဆိုတတ်သောသူ၊
မကောင်းသောအမှုကို မိမိမသိနားမလည်၍ ပြုလုပ်ရန် ကြံရွယ်တိုင်ပင်လျှင်လည်း ၎င်းအနေဖြင့် ဆင်ခြင်သုံးသပ် တားမြစ်ခြင်းမရှိ၊ ခွင့်ပြုအားပေးတတ်သောသူ၊
မကောင်းမှုပြုလုပ်သည်ကို ကောင်းမှုပြုလုပ်သယောင် ဖုံးကွယ်ပြီး ရှေ့တွင်ချီးမွမ်းစကား ပြောဆိုတတ်သူ၊
ရှေ့တွင်ချီးမွမ်းထားသော မကောင်းမှုမျိုးကို မျက်ကွယ်ရောက်မှ ကဲ့ရဲ့ပြောဆိုတတ်သူ၊

(ပါထိကဝဂ္ဂပါဠိ – ၁၅၁။)