အဝိဇ္ဇာအမှောင် (၅)စင်း
- ကံ၊ကံ၏အကျိုးကို မသိနိုင်အောင် ကမ္မဿကတဉာဏ်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည်။
- နာမ်နှင့်ရုပ်သဘာဝကို မသိနိုင်အောင် နာမရူပပရိစ္ဆေဒဉာဏ်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည်။
- ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို မသိအောင် ပစ္စယပရိဂ္ဂဉာဏ်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည်။
- ခန္ဓါ၏ဖြစ်ပျက်အနိစ္စကို မသိနိုင်အောင် အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တလက္ခဏဉာဏ်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည်။
- ဖြစ်ပျက်အဆုံးကို မမြင်နိုင်အောင် မဂ်ဉာဏ်၊ ဖိုလ်ဉာဏ်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည်။
အထက်ပါ အဝိဇ္ဇာ အမှောင် (၅)စင်းကို သူ့အဆင့်အလိုက် ကျကျနနဖယ်ရှားတတ်မှသာ ဉာဏ်အလင်း(၅)စင်းရပြီး ခရီးပေါက်ကာ အဝိဇ္ဇာမှ ဝိဇ္ဇာဉာဏ်ဖြစ်၍ မဂ်ဉာဏ်၊ ဖိုလ်ဉာဏ်ကို ရပါလိမ့်မည်။ ဝိပဿနာ အားထုတ်နေသော်လည်း မှန်းခြေမရှိပါက ဘယ်တော့ ဘယ်အဆင့်ရောက်မှန်း မသိ၍၎င်း၊ မိမိခွန်အားနှင့် ဒီခရီးလမ်းကို ရောက်နိုင်၊ မရောက်နိုင်ကို မခန့်မှန်းနိုင်သဖြင့်၎င်း မဂ်ဉာဏ်၊ ဖိုဉာဏ်ကို မရနိုင်ပဲ ပါရမီရဖို့သာ ဖြစ်နေပါမည်။
#ကံ၊ကံ၏အကျိုး
ကမ္မဿကတဉာဏ်အလင်းကို ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဖြစ်သူတိုင်း ရပြီး၊ သိပြီးဖြစ်ပါသည်။ ကံ၊ ကံ၏အကျိုးကိုသိသော ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များသည် ကံကောင်းစေဖို့ သီလစောင့်ခြင်း၊ လှူဒါန်း ပေးကမ်းခြင်း၊ ဘုရားတည်ခြင်း၊ ကျောင်းဆောက်ခြင်းစသော ပုညာဘိသင်္ခါရ အလုပ်များကို လုပ်ကြပါသည်။ ကံ၊ ကံ၏ အကျိုးကို ယုံကြည်သော ဉာဏ်အလင်းသည် အဝိဇ္ဇာအမှောင် နံပါတ်(၁)ကိုသာ တွန်းလှန်နိုင်တာဖြစ်လို့ အလင်းတစ်ချက်ကိုပဲ ရပါသည်။ဒီကမ္မဿကတဉာဏ်အဆင့်သည် နတ်ဘုံနတ်ဘဝသို့ ရောက်နိုင်သော်လည်း မရဏသေဘေးမှ မလွတ်သေးပါ။မရဏမ္ပိ ဒုက္ခံ ဟုဆိုသဖြင့် ဘယ်ဘုံဘဝ၏ မရဏဖြစ်ပါစေ ဒုက္ခသစ္စာသာ ဖြစ်၏။ ဒါကြောင့် ဒီအဆင့်သည် စက္ခုံ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ၊ အလောကော ဥဒပါဒိ မဖြစ်သေးပါ။ ဒီဉာဏ်နှင့်လည်း စိတ်မချရသေး၍ မသေပျော်သေးပါ။
#အလုပ်စဥ်(ကံ၊ ကံ၏ အကျိုး)
ဗဒ္ဓဘာသာဝင်ဖြစ်လျှင် ရိုးရာအသိနဲ့ ကံ၊ ကံ၏အကျိုးကို ယုံကြည် နားလည်ပြီးဖြစ်၍ ပထမအဝိဇ္ဇာအမှောင်ကို အလိုလို ဖယ်ရှားပြီး ဖြစ်နေပါသည်။
#နာမ်နှင့် ရုပ်သဘော
နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဉာဏ်အလင်းသည်ကား ခန္ဓါရလျှင် နာမ်နှင့်ရုပ်သာလျှင် ဖြစ်၏ဟု ကွဲကွဲပြားပြား၊ ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် သိသောဉာဏ် ဖြစ်သည်။ ပထဝီရုပ်၊ တေဇောရုပ်၊ အာပေါရုပ်၊ ဝါယောရုပ် စသော ဓါတ်ကြီးလေးပါး ရုပ်တို့၏ ဖြစ်ပျက် ဖောက်ပြန်နေသည်ကို ဉာဏ်နဲ့မြင်ရင်ဖြင့် ရုပ်ကိုမြင်တာဖြစ်သည်။ ရုပ်ကိုမြင်ရင် ရုပ်၊ နာမ်ကို ကွဲပြားစွာ မြင်ပြီးဖြစ်သည်။ တစ်ခါ ဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏ်ကို ထပ်ပြီးသိရင် “နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဉာဏ်”ကို ပိုင်ပိုင် နိုင်နိုင်ရပြီ ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း ကျန်သေးသော အဝိဇ္ဇာအမှောင်သုံးစင်းဖြစ်သော အကြောင်းအကျိုးကိုသိသော ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ရယ် ဖြစ်ပျက်ကိုမြင်သော ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ်ရယ် ဖြစ်ပျက်အဆုံးကိုမြင်သော မဂ်ဉာဏ်ရယ်တို့ကို ဖုံးထားသော အဝိဇ္ဇာအမှောင်(၃)စင်းကို မတွန်းလှန်နိုင်သေးပါ။ အဝိဇ္ဇာအမှောင်(၃)စင်း ကျန်ရှိနေသေးတော့ အဝိဇ္ဇာမှ ဝိဇ္ဇာမဖြစ်သေးပါ။
#အလုပ်စဥ်(နာမ်နှင့်ရုပ်သဘော)
နာမ်နှင့်ရုပ်ကို ကွဲပြားစွာသိသော နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဉာဏ် ရဖို့ပါပဲ။ ခန္ဓါကြီး၏ ရုပ်သဘာဝ၊ နာမ်သဘာဝ၊ ရုပ်သဘော၊ နာမ်သဘောတို့ကို ဉာဏ်အမြင်၌ သဲသဲကွဲကွဲ မြင်သိလျှင် ရုပ်နာမ်ကွဲပြားစွာသိ၍ နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဉာဏ်ကို ရရှိသည်။ အမေက မွေးခဲ့တဲ့ ခန္ဓါကြီးသည် ငါမဟုတ် ရုပ်နှင့်နာမ်သာ ဖြစ်သည်။ ရုပ်သဘော အနေနှင့် ပထဝီရုပ်၊ တေဇောရုပ်၊ အာပေါရုပ်၊ ဝါယောရုပ် ဟူသော ဓါတ်ကြီးလေးပါးရုပ်တို့၏ ဖြစ်ပျက်၊ ဖောက်ပြန်ပျက်စီးနေတာကို မြင်သိရင် ဒါသည်ရုပ်၏သဘောကို သိမြင်သည်ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းရုပ်တို့ကိုသိတာက နာမ်ဖြစ်ပါသည်။ ဒါဆိုရင် ရုပ်နှင့်နာမ်ကို ကွဲပြားစွာသိပြီးဖြစ်ပါသည်။ ခံစားတတ်သော (ဝေဒနာ)အစု၊ မှတ်သားတတ်သော(သညာ)အစု၊ တိုက်တွန်း စေ့စော်၊ ပြုပြင်စီရင်တတ်သော စေတနာ(သင်္ခါရ)သဘောအစု၊ သိတတ်သော သဘော(ဝိညာဏ်)အစု စသည်တို့သည် နာမက္ခန္ဓါ(နာမ်ခန္ဓါ) ဟူ၍သိလျှင် ရုပ်နာမ်ကို ကွဲပြားစွာသိ၍ သက္ကာယဒိဋ္ဌိကို ဉာဏ်အသိဖြင့်ပယ်ကာ ဒုတိယ အဝိဇ္ဇာအမှောင်ကို ပယ်ရှားလိုက်ပြီးဖြစ်ပါသည်။
#ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်
အကြောင်းအကျိုးကိုသိတဲ့ ဉာဏ်အလင်းသည်ကား ခန္ဓါပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို နားလည်ရင် ဒီနံပါတ်သုံးဉာဏ်အလင်းကို ရတာဖြစ်သည်။ သင်္ခါရလောကကြီး၌ ပုဂ္ဂိုလ်၊ သတ္တဝါမရှိ။ သူ ငါ မရှိ။ ယောင်္ကျား၊ မိန်းမ မရှိ။ အပြောတာရှိ၏။ တကယ်ရှိတာက အကြောင်းနှင့် အကျိုးသာရှိ၏။ ဒီလို သိပေးရပါမည်။ ဒီနံပါတ်(၃)ဖြစ်သော ဉာဏ်အလင်းသည် အလွန် အရေးကြီးပါသည်။ ဘာကြောင့် အရေးကြီးပါသလဲဆိုတော့ – ဒီနံပါတ်(၃)ဉာဏ်အလင်းကို ကြေကြေညက်ညက် မသုံးသပ်တတ်ပဲ နံပါတ်လေးကို တက်သွားရင်၊ နံပါတ်လေးဖြစ်တဲ့ ဖြစ်ပျက်မြင်သော ဉာဏ်အလင်းကို လုံးဝရမည် မဟုတ်ပါ။ အဝိဇ္ဇာ အမှတ်သုံးကို ဖယ်နည်းက ယခုပေါ်ဆဲဖြစ်သည့် ခန္ဓပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို သိရပါမည်။ ပေါ်ဆဲ ခန္ဓပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို သိပြီး၊ ၎င်းပေါ်ဆဲ ခန္ဓပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို ရှုရပါမည်။ ဒါဖြင့် ပေါ်ဆဲ ခန္ဓပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို ဘယ်လိုသိပြီး ဘယ်လိုရှုရမှာလဲဆိုတော့ – မြင်စိတ်ပေါ်လျှင် မြင်စိတ်ကို၎င်း၊ ကြားစိတ်ပေါ်လျှင် ကြားစိတ်ကို၎င်း၊ ဒေါသစိတ်ပေါ်လျှင် ဒေါသစိတ်ကို၎င်း၊ လောဘစိတ်ပေါ်လျှင် လောဘစိတ်ကို၎င်း၊ ဘာစိတ်ပဲ ပေါ်လာပါစေ ပေါ်နေဆဲစိတ်က ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် အစ ဖြစ်သဖြင့် ၎င်းပေါ်တဲ့စိတ်သည် ငါမဟုတ် သူလည်းမဟုတ်။ အခံဓါတ်နှင့် အတိုက်ဓါတ်တို့ဆုံမိလို့ ဖြစ်ပေါ်လာသော အပွင့်ဓါတ် နာမ်ဓမ္မသာဖြစ်သည်။ အကြောင်းနှစ်တိုက်၍ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုး နာမ်ဓမ္မဖြစ်သည်လို့ အသိပေးလိုက်ပါ။ ဤသို့ဖြင့် အကြောင်းအကျိုးကို သိသော ဉာဏ်အလင်းကိုရလျှင် အဝိဇ္ဇာအမှောင် သုံးစင်းမြောက်ကို ဖယ်ရှားပြီးဖြစ်သောကြောင့် စူဠသောတာပန် အဆင့်ရောက်ပြီဖြစ်သည်။ စူဠသောတာပန် ဖြစ်သော်လည်း လူဘဝ၊ နတ်ဘဝမှာ ခံစားရအုံးမှာဖြစ်သည်။ နတ်ပြည်မှာ ခံစားရင်တော့ နတ်ပြည်မှာက ကိလေသာတွေ ထူပြောတာဖြစ်တော့ အဝိဇ္ဇာတွေ ပြန်တက်လာတာ – အဝိဇ္ဇာ ပစ္စယာ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရ ပစ္စယာ ဇာတိ ဇရာ မရဏ တွေလာဦးမည် ဖြစ်ပါသည်။ ဒီတော့ အဝိဇ္ဇာ အမှောင် နံပါတ် လေးနှင့်ငါး ကျန်ပါသေးသည်။
#အလုပ်စဥ်(ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်)
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကိုသိအောင် ပစ္စယပရိဂ္ဂဒဉာဏ်ရဖို့ပါပဲ။ ဒီရုပ် ဒီနာမ် ဒီခန္ဓါကြီးသည် ငါမဟုတ်။ သူမဟုတ်။ ငါ့ဥစ္စာလည်း မဟုတ်။ ယောက်ျားလည်းမဟုတ်။ မိန်းမလည်း မဟုတ်။ သူပဲ ငါပဲ တကယ်မရှိ။ အပြောတာရှိ၏ဟု သိနေရမည်။ အကြောင်းနှင့် အကျိုးသာရှိ၏။ ရှေးရှေးအတိတ်ကပြုခဲ့သော အဝိဇ္ဇာ၊ တဏှာ၊ ဥပါဒါန်နှင့် ကံ ဟူသော အကြောင်း လေးပါးကြောင့် ဤခန္ဓါဖြစ်လာရသည်ဟုလည်း သိထားနှင့်ရပါမည်။
ထို့အပြင် ယခုပေါ်ဆဲ၊ ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သော ခန္ဓါ ပဋိစ္စ သမုပ္ပါဒ်ကို သိပြီး ရှုမှတ်ဆင်ခြင်ရမည် ဆိုသောကြောင့် စိတ်ပေါ်လာရင် ဘာစိတ်ပဲပေါ်ပေါ် ပေါ်နေတဲ့ ပေါ်ဆဲစိတ်က ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် အစဖြစ်သဖြင့် ယင်းပေါ်သောစိတ်သည် အခံဓါတ်နှင့် အတိုက်ဓါတ် ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ တိုက်မိ၊ ဆုံမိကြ၍ အပွင့်ဓါတ်(နာမ်ဓမ္မ)ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ မြင်စိတ်ပေါ်ရင် မြင်စိတ်သည် ငါမြင်တာမဟုတ်။ မျက်လုံး အခံဓါတ်နှင့် အဆင်းဆိုသော အတိုက်ဓါတ်တို့ တိုက်မိဆုံမိကြ၍ အပွင့်ဓါတ် မြင်စိတ် (နာမ်ဓမ္မ)ဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု သိပေးရပါသည်။ ဒီလိုသိပေးလိုက်ရင် အကြောင်းအကျိုးကို သိမ်းဆည်းပြီး သိသောဉာဏ် ဖြစ်ပါသည်။ ကြားစိတ် ပေါ်လာရင် ကြားစိတ်သည် ငါမဟုတ်။ နားဆိုသော အခံဓါတ်နှင့် အသံဆိုသော အတိုက်ဓါတ်တို့ ပေါင်းဆုံမိတဲ့အတွက် အပွင့်ဓါတ်အဖြစ် ကြားစိတ်ဖြစ်ပေါ်လာရတာပဲဟု သိပေးနေရင် အကြောင်းနှင့် အကျိုးကို သိမ်းဆည်းသိသောဉာဏ်ဖြစ်ပါသည်။ ဒီလိုသိနေလျှင် ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ ပယ်ပြီးဖြစ်ပါသည်။ တတိယ အဝိဇ္ဇာအမှောင်ကို ဖယ်ရှားတွန်းလှန်နိုင်ပြီး ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်အလင်းကို ရရှိပြီး ဖြစ်ပါသည်။ စူဠသောတာပန်၏ ဉာဏ်အလင်းကို ရပြီးဖြစ်ပါသည်။
#အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာ
ဖြစ်၊ ပျက်ကို မြင်သောဉာဏ်အလင်းကို မမြင်အောင်၊ ဖြစ်ပျက်ကို မတွေ့အောင် နံပါတ်(၄) အဝိဇ္ဇာ အမှောင်က ဖုံးအုပ် ထားပါသည်။ ဖြစ်ပျက်ကို မမြင်တော့ အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာကို မမြင်ပါ။ ဖြစ်ပျက်ကို မမြင်တာသည် ကံမကောင်း အကြောင်းမလှလို့ မမြင်တာ မဟုတ်ပါ။ ဖြစ်ပျက်ကို မမြင်ရအောင် ဖုံးအုပ်ထားသော နံပါတ်(၄) အဝိဇ္ဇာအမှောင်ကို မတွန်းလှန်နိုင်၍သာ ဖြစ်သည်။ ဖြစ်ပျက်ကို မြင်လျှင် အနိစ္စကို မြင်ပါသည်။ ဖြစ်ပျက်ကို မြင်ပြီဆိုလျှင် အဝိဇ္ဇာအမှောင် လေးစင်းကို တွန်းလှန် ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သဖြင့် နံပါတ်(၅) အဝိဇ္ဇာ အမှောင် တစ်စင်းသာ ကျန်ပါတော့သည်။ တစသံသရာလုံး ကာမဘုံ၊ ရူပဘုံ၊ အရူပဘုံ စသော ဘုံသုံးမျိုး၌သာ ကျင်လည်နေရတာသည် အဝိဇ္ဇာအမှောင် (၅)စင်းက ခြယ်လှယ် အုပ်စိုးထား၍ ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအဝိဇ္ဇာအမှောင် ငါးစင်းကို တစ်ခါတည်း တွန်းလှန်ဖို့ မလွယ်ကူပါ။ အဝိဇ္ဇာ အမှောင် (၁) ကို တွန်းလှန်ပြီးမှ အဝိဇ္ဇာ အမှောင် နံပါတ်(၂)၊ (၃)၊ (၄) စသည်တို့ကို စနစ်တကျ အစီအစဥ်အတိုင်း တွန်းလှန် ရပါသည်။ နံပါတ်လေး အဝိဇ္ဇာ အမှောင်ကို တွန်းလှန်ကျော်လွှား ပြီးရင်တော့ ဖြစ်ပျက်ကိုမြင်ပြီး အနိစ.စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တကို မြင်ပြီးဖြစ်၍ စတုတ္ထမြောက်အလင်းကို ရပြီဖြစ်ပါသည်။ ဤအဆင့်ရောက်ရင်တော့ အလင်းလေးချက် ရပြီးဖြစ်သည်။
#အလုပ်စဥ်(အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာ)
မြတ်စွာဘုရားက အနိစ္စ ဝတ သင်္ခါရ(ဖြစ်တာနဲ့ ပျက်တာ) ပဲရှိတယ်။ သင်္ခါရေ အနိစ္စတော၊ ဒုက္ခတော၊ အနတ္တတောဟူ၍ ဟောထားသည် ဖြစ်ရာ သင်္ခါရတရား ပေါ်လာရင် အနိစ္စကို မြင်အောင်၊ ဒုက္ခကို မြင်အောင်၊ အနတ္တကို မြင်အောင် ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့် ရှုပေးရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ဒီတော့ မိမိသန္တာန်မှာ စိတ်ကလေး တစ်ခုပေါ်လာရင် အနိစ္စကို မြင်အောင်၊ ဒုက္ခကို မြင်အောင်၊ အနတ္တကိုမြင်အောင် ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့် ရှုပေးရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ဒီတော့ မိမိသန္တာန်မှာ စိတ်ကလေးတစ်ခု ပေါ်လာရင် ဘာစိတ်ပဲပေါ်ပေါ်(ဥပမာ-မြင်စိတ်/ကြားစိတ်/ယားယံစိတ်/ဒေါသစိတ်…) ပေါ်လာတဲ့စိတ်ကို အနိစ္စရောက်သွားတာ(ဝါ) ပျက်သွားတာကို မြင်အောင် ကြည့်ရမည်။ ဖြစ်ပျက်ကို မြင်အောင် ကြည့်ရမည်။ မဂ္ဂင်ငါးပါးနဲ့ ကြည့်သော်လည်း ဖြစ်ပျက်ကို ရေးရေးမျှ မမြင်ရင်ဖြင့် နံပါတ်လောဉာဏ်ဖြစ်သော “ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ်(ဝါ)ဖြစ်ပျက်မြင်သော ဉာဏ်” ကို မရနိုင်တော့ပါ။ ဖြစ်ပျက်ကို မမြင်နိုင်တာသည် ပါရမီ မရှိလို့၊ ကံအကြောင်း မသင့်လို့ မဟုတ်ပဲ စတုတ္ထ အဝိဇ္ဇာကို မတွန်းလှန်နိုင်၍ ဖြစ်သည်။ ဘာကြောင့် မတွန်းလှန် နိုင်ရပါသလဲ ဆိုတော့ တတိယအဝိဇ္ဇာကို ကျကျနန မပယ်သတ်ခဲ့၍ ဖြစ်သည်။ တတိယ အဝိဇ္ဇာကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် မပယ်ရှားခဲ့ပဲ နံပါတ်လေးကို ကျော်တက်ခဲ့သဖြင့် ဖြစ်ပျက်ကို မမြင်ရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဒီလိုဆိုရင် ဖြေရှင်းပုံသည် နံပါတ်သုံး အဝိဇ္ဇာကို ပြန်ရှင်းရပါမည်။ နံပါတ်သုံး အဝိဇ္ဇာကို ပြန်ရှင်းဖို့ဆိုတာက ပေါ်ဆဲ ဖြစ်ဆဲဖြစ်သော ခန္ဓါ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို ပြန်ရှုရပါမည်။ မြင်စိတ်ပေါ်ရင် မြင်စိတ်ကို၎င်း၊ ကြားစိတ်ပေါ်ရင် ကြားစိတ်ကို၎င်း၊ ဒေါသစိတ်ပေါ်ရင် ဒေါသစိတ်ကို၎င်း၊ လောဘစိတ် ပေါ်ရင် လောဘစိတ်ကို၎င်း ဘာစိတ်ပဲ ပေါ်လာ ပေါ်ဆဲစိတ်သည် ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် အစဖြစ်သဖြင့် ပေါ်လာသော ကြားစိတ်၊ မြင်စိတ် စသည့်စိတ်သည် ငါမဟုတ်၊ သူမဟုတ်။ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ အခံဓါတ်နဲ့ အတိုက်ဓါတ်တို့ ပေါင်းဆုံမိသဖြင့် အပွင့်ဓါတ် နာမ်ဓမ္မအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ မြင်စိတ်ကလေး၊ ကြားစိတ်ကလေး ဖြစ်သည်။ ဒေါသစိတ်ကလေး ဖြစ်သည်။ ၎င်းပေါ်လာသော စိတ်ကလေးသည် သူ့အလိုလို ဖြစ်တာမဟုတ်၊ အတိုက်ဓါတ်နှင့် အခံဓါတ်တို့ ဆိုင်ရာပေါင်းဆုံမိသဖြင့် ကြားစိတ်၊ မြင်စိတ်၊ ဒေါသစိတ် စတဲ့ နာမ်ဓမ္မဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဒီလိုဖြစ်ပေါ်လာသော အပွင့်ဓါတ် န္မ်ဓမ္မကြားစိတ်သည် ဖြစ်ပြီး ပျက်သွားတာပဲ၊ ဒေါသစိတ်သည် ပေါ်ပြီး ပျက်သာပဲ။ သင်္ခါရတရားတွေ ပေါ် ပြီး ပျက်သွားတာပဲ။ ငါမဟုတ် သူလည်းမဟုတ်။ ငါကြားတာမဟုတ်၊ ငါမြင်တာ မဟုတ်၊ ငါနဲ့မဆိုင်၊ ငါလည်း မပိုင်၊ ငါဆိုတာလည်း တကယ်မရှိ၊ အပြောတာရှိ၏ဟု အသိလိုက်ပေးနေရမည်။ ဒီလိုသိနေရင် သက္ကာယဒိဋ္ဌိကွာပါတယ်။ အနိစ္စရောက်မဲ့ သင်္ခါရတရားလေးတွေ ပေါ်လာပြီး အနိစ္စရောက်သွားတာကိုသိရင် သဿတဒိဋ္ဌိကွာပါတယ်။ အကြောင်းတိုက်ဆိုင်လို့ ဖြစ်ပေါ်လာတာပဲ သူ့အလိုလို ပေါ်လာတာ မဟုတ်ဘူးလို့ သိသဖြင့်လည်း ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ ကွာတာပဲ။ ပေါ်လာသည့် စိတ်လေးကိုဖြစ်စေ၊ ပေါ်လာသည့် ဝေဒနာကို ဖြစ်စေ ဖြစ်ပြီးပျက်သွားတာကို ထပ်ချပ်မကွာ လိုက်ကြည့်နေရင်း အဲဒီဖြစ်ပျက်ကို ခပ်စိပ်စိပ်လေး မြင်ပြီဆိုလျှင် စတုတ္ထ အဝိဇ္ဇာအမှောင်ကို တွန်းလှန်နိုင်ပြီဟု မှတ်ပါ။ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ်ရပြီး (ဝါ) ဖြစ်ပျက်နှင့် မဂ် ကိုက်နေပြီဖြစ်သည်။ ဖြစ်ပျက်ရှုနေတဲ့ လောကီဝိပဿနာဉာဏ်နှင့်လည်း ကိုက်နေပြီ ဖြစ်ပါသည်။
#လောကုတ္တရာ မဂ်ဉာဏ်
ဖြစ်ပျက်အဆုံးကို မြင်သောမဂ်ဉာဏ်ဖြစ်သည်။ ဖြစ်ပျက်အဆုံးကို မြင်ရဖို့ အဓိကသည် – ဖြစ်ပျက်ကို မြင်နေပြီဆိုလျှင် ဘာအကြောင်း ကိစ္စပဲ ပေါ်လာပါစေ၊ ဖြစ်ပျက်ကို ရှုပွားနေသော အလုပ်ကိုဖြင့် ရပ်တန့်ခြင်း၊ နောက်ဆုတ်ခြင်း လုံးဝမဖြစ်စေပဲ ဆက်လက်ရှုမှတ် ပွားများနေဖို့ပဲ အရေးတကြီး လိုက်နာနေဖို့ပဲ လိုအပ်သည်။ ဖြစ်ပျက်ကို ရှုမှတ်ပွားများနေသော လောကီဝိပဿနာအလုပ်ကို ရပ်သွားအောင် တားလိုက်တဲ့ ကိစ္စသည် အမှတ်(၅) အဝိဇ္ဇာ အမှောင်ကြောင့်ပဲ ဖြစ်သည်။ မဂ်တား ဖိုလ်တားအနေဖြင့် ကြားဝင်ခိုလာသော ကိလေသာ ဟူသ၍သည် အမှတ်(၅) အဝိဇ္ဇာအမှောင် သာဖြစ်သည်။
#အလုပ်စဥ်(လောကုတ္တရာ မဂ်ဉာဏ်)
ဖြစ်ပျက်မြင်သောဉာဏ်ကို ရောက်လျှင် ဖြစ်ပျက်လေးတွေ မြင်နေတာကို စိပ်သည်ထက်စိပ်အောင် ဖြစ်ပျက်မြင်သောဉာဏ်ကို ရင့်သည်ထက်ရင့်အောင် လုံ့လစိုက်ရပါမည်။ ဖြစ်ပျက်မြင်သောဉာဏ်က ရင့်လွန်းမက ရင့်လာသောအခါ ဖြစ်ပျက်မြင်သောဉာဏ်မှ ဖြစ်ပျက်အဆုံးကိုမြင်သော မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်သို့ သူ့ဘာသာကူးသွားပါသည်။
#သတိပြုရန်
အဝိဇ္ဇာတစ်ခုကျန်နေလို့ မရပါ။ တစ်ခုကျန်လျှင် ငါးခုစလုံး ပြန်ဖုံးအုပ်သွားပါမည်။